Bệnh viêm phế quản truyền nhiễm ở gà do một loại virus gây viêm đường hô hấp, làm chậm tăng trưởng ở gà, giảm sản lượng trứng, tăng nồng độ urê máu và tỷ lệ tử vong cao. Bệnh được phát hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới. Bệnh phát triển nhanh chóng ở những khu vực chăn nuôi gia cầm công nghiệp. Cụ thể hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Nguyên nhân, triệu chứng bệnh viêm phế quản truyền nhiễm ở gà
Nguyên nhân
- Theo tin tức từ f8betlv.com, Virus viêm phế quản truyền nhiễm (IBV) là một loại virus RNA thuộc họ Coronaviridae , có hơn 20 huyết thanh và khả năng đột biến cao, khiến việc phòng ngừa trở nên khó khăn.
- Các yếu tố tạo điều kiện :
- Gà có thể bị căng thẳng do lạnh, dinh dưỡng kém hoặc điều kiện chuồng trại có hại (độ ẩm, mật độ chăn thả cao, khí độc như NH3, CO2).
- Môi trường : Virus có thể tồn tại trong phòng ngủ trong thời gian dài (lên đến vài tuần nếu không được khử trùng), nhưng dễ bị tiêu diệt ở nhiệt độ trên 60°C hoặc bằng các chất khử trùng thông thường.
- Phương thức vận chuyển :
- Trong không khí : Virus lây lan qua các giọt bắn khi gà ho hoặc hắt hơi.
- Tiếp xúc trực tiếp : qua phân, dịch tiết mũi hoặc phân động vật (thức ăn, nước uống)
- Truyền theo chiều dọc : Gà bị nhiễm bệnh có thể truyền vi-rút sang trứng của chúng.
- Thời gian ủ bệnh : 18-48 giờ , tùy thuộc vào kích thước virus và đường xâm nhập.
Triệu chứng
Bệnh IB ảnh hưởng đến gà ở mọi lứa tuổi, nhưng gà con (dưới 6 tuần tuổi) có nguy cơ mắc bệnh cao nhất và tỷ lệ tử vong cao. Các triệu chứng bao gồm:
- Hít vào :
- Thở khò khè, ho, khó thở, tức ngực, ho, hắt hơi
- Sổ mũi, chảy nước mắt, sưng xoang, đau họng, khó thở
- Toàn thân :
- Gà trở nên lười biếng, trốn dưới nguồn nhiệt, lông nhăn nheo, ăn ít hơn, uống nhiều nước hơn và sụt cân.
- Phân bón pha loãng làm đất ẩm nhanh chóng.
- Gà mái đẻ :
- Giảm sản lượng trứng ( 10-60% , lên đến 80% nếu do các bệnh khác)
- Trứng có hình dạng bất thường, vỏ mỏng, màu sắc bất thường hoặc nhỏ như trứng chim bồ câu.
- Lòng trắng trứng mỏng sẽ làm giảm tỷ lệ nở.
- Giống gà QX : Gà có thân hình “chim cánh cụt”, bụng cong và có dịch tích tụ trong ống dẫn trứng.
- Gà con : Nếu bị nhiễm bệnh ở giai đoạn đầu, bệnh có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho hệ thống sinh sản, dẫn đến việc sản xuất ra những quả trứng nhỏ hơn hoặc chất lượng thấp hơn về sau.
Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong :
- Bệnh: Có thể lên đến 100% do lây lan nhanh.
- Tỷ lệ tử vong: 0-25% ở gà con dưới 6 tuần tuổi, cao hơn một chút ở gà con trên 6 tuần tuổi, nhưng có thể cao (10-60%) nếu liên quan đến các bệnh khác (CRD, E.coli, Gumboro).
Phòng và trị bệnh viêm phế quản truyền nhiễm ở gà
Phòng ngừa bệnh
+) Phòng bệnh bằng vắc-xin: Theo như những người quan tâm tài xỉu đá gà được biết, Vắc-xin sống được sử dụng để phòng bệnh thông qua đường khí dung, nhỏ mắt, nhỏ mũi, nhỏ miệng.
Quy trình phòng ngừa bệnh tật:
- Lần 1: Khi đạt 1 ngày tuổi, sử dụng phương pháp bốc hơi.
- Liều thứ 2: Tiêm dưới da khi trẻ được 7-10 ngày tuổi hoặc tiêm vào mắt, mũi, miệng.
- Liều thứ 3: Tiêm dưới da lúc 14 tuần tuổi (cho gà mới)
– Phương pháp pha vắc-xin pha loãng: Không thêm thuốc tẩy hoặc chất khử trùng vào nước uống. Để loại bỏ hoàn toàn các hợp chất diệt vi-rút trong nước, có thể dùng 250 gam sữa bột tách béo (bơ trong sữa) pha với 200 ml nước (2,5 gam/1 lít nước), tùy theo điều kiện thời tiết. Cho gà nhịn đói 1-2 giờ trước khi pha vắc-xin, để gà uống hết nước đã pha vắc-xin trong vòng 3-4 giờ sau khi pha. Sau 36 giờ tiêm vắc-xin, gà sẽ ho nhẹ (tùy theo chủng vắc-xin) và hết trong vòng 2 ngày. Cũng có trường hợp ho xuất hiện vào ngày thứ 6 của tuần thứ 2 sau khi tiêm vắc-xin và kéo dài trong 4-5 ngày. Phản ứng với vắc-xin sẽ hết trong vòng 10 ngày. Miễn dịch với vắc-xin kéo dài trong 2-3 tuần.
– Phương pháp phun: Vắc-xin pha loãng được pha và phun vào máy ấp khi gà được 1 ngày tuổi. Phản ứng của gà với vắc-xin tương tự như khi uống vắc-xin. Điều quan trọng là các hạt vắc-xin phải rất nhỏ. Phương pháp này cho phép vi-rút tiếp xúc với mắt, mũi và đường hô hấp, tạo ra interferon, miễn dịch tế bào và miễn dịch dịch thể.
– Đường mắt và mũi: Nhỏ 1 giọt vắc-xin đã pha loãng vào mỗi mắt và mũi. Virus sẽ xâm nhập vào niêm mạc sau hốc mắt, niêm mạc xoang mũi và phế quản, tạo miễn dịch tương tự như đường khí dung.
– Tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất khi sử dụng vắc-xin pha loãng. Đồng thời, không cho gà khỏe tiếp xúc với gà bệnh (cách ly hoàn toàn) để ngăn ngừa vi-rút đang lưu hành lây lan sang gà khỏe. Điều này là do nếu gà bị nhiễm vi-rút độc lực cao, nguy cơ phát triển bệnh ngay sau khi tiêm vắc-xin pha loãng sẽ tăng lên.
+) Sử dụng vắc xin bất hoạt OVC-4 phối hợp với nhũ tương dầu để phòng 4 bệnh do Rhone Mérieux, Pháp sản xuất: viêm phế quản truyền nhiễm, tả, viêm khí quản bẩm sinh và cephalosporin.
– Xịt cho gà khỏe mạnh 2-4 tuần trước khi đẻ trứng với liều lượng 0,3 cc/con.
+) Phòng bệnh bằng vệ sinh:
– Vệ sinh và bảo trì chuồng trại, giường ngủ, máng ăn, máng nước thường xuyên.
– Không nên nhốt chung gà ở nhiều độ tuổi khác nhau trong cùng một chuồng.
Cách điều trị
- Sử dụng kháng sinh phổ rộng để điều trị các vi khuẩn thứ phát ở đường hô hấp như Mycoplasma, E. coli, Pasteurella, Staphylococcus. Các kháng sinh có hoạt tính kháng khuẩn tốt như thiamulin, spiramycin, tylosin, lincomycin, erythromycin, chlortetracycline được pha vào nước uống hoặc phun liên tục trong 3-5 ngày. Thuốc này có tác dụng bảo vệ chống lại các bệnh nhiễm trùng thứ phát.
- Nếu bị urê huyết: Cần tăng nhiệt độ sưởi ấm trong chuồng. Đồng thời, giảm lượng protein động vật (bột cá) trong khẩu phần ăn. Bổ sung chất điện giải (dung dịch axit amin, đường và khoáng tổng hợp) vào nước. Cho gà uống nước liên tục trong 5-7 ngày để giảm urê huyết và tăng khả năng phục hồi của gà.
Lưu ý: Sử dụng muối bù nước đường uống trong thời gian dài có thể gây tiêu chảy ở gà, đặc biệt là tiêu chảy thường gặp ở những con gà không dễ bị urê huyết.
Tác động kinh tế và tình hình tại Việt Nam
Tác động kinh tế:
- Gà thịt : tăng trưởng chậm, tỷ lệ giết mổ cao, chi phí chăn nuôi cao
- Gà mái đẻ : Sản lượng trứng giảm (10-80%), trứng bị biến dạng, vỏ mỏng, chất lượng trứng kém, tỷ lệ nở thấp.
- Thiệt hại chính : Do tốc độ lây lan nhanh (100% đàn có thể bị nhiễm) và khả năng đột biến của vi-rút.
Thực trạng tại Việt Nam:
- Bệnh IB thường xảy ra ở Việt Nam, đặc biệt là ở các khu công nghiệp hoặc khu chăn nuôi thả rông, nhất là vào mùa chuyển mùa (xuân hè, thu đông) khi độ ẩm cao và nhiệt độ thay đổi.
- Chủng QX của IBV thường gây tổn thương nghiêm trọng đến ống dẫn trứng, do đó cần được chăm sóc đặc biệt ở gà mái đẻ.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ thú y tại địa phương để biết thông tin mới nhất về tình hình dịch bệnh và lựa chọn vắc-xin phù hợp.
Trên đây là tổng hợp thông tin bệnh viêm phế quản truyền nhiễm ở gà . Hi vọng bài viết này đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích!
