Phanh ABS là thiết bị an toàn chống bó cứng phanh chủ động giúp giảm tốc độ xe an toàn trong trường hợp khẩn cấp, phổ biến trên hầu hết các ô tô hiện nay. Vậy phanh ABS là gì và nó có thực sự quan trọng khi điều khiển xe ô tô? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây.
Phanh ABS là gì?
ABS (Anti-lock Braking System) là hệ thống chống bó cứng phanh mà ô tô trang bị, giúp bánh xe không bị bó cứng trong trường hợp phanh khẩn cấp, giúp bánh xe không bị trượt trên mặt đường. Điều này giúp người lái dễ dàng kiểm soát hướng lái và đảm bảo thân xe luôn ở trạng thái ổn định hơn. Phanh ABS được phát minh bởi Robert Bosch GmbH và là một trong những hệ thống bắt buộc trên các phương tiện giao thông ở nhiều quốc gia hiện nay.
Phanh ABS có tác dụng gì?
Phanh ABS có khả năng điều khiển phanh bánh xe trong các tình huống phanh khẩn cấp. Đặc biệt, hệ thống này giúp người lái đánh lái tránh chướng ngại vật phía trước và nhanh chóng giảm tốc độ để dừng xe mà không sợ mất lái. Từ đó, đảm bảo an toàn cho người sử dụng phương tiện nếu gặp phải những tình huống bất ngờ khi tham gia giao thông.
Hơn nữa, hệ thống phanh ABS còn có khả năng phát hiện các tình huống xấu trước khi chúng xảy ra dựa trên tốc độ quay bánh xe và lực đạp phanh. Lúc này hệ thống sẽ vận hành và duy trì độ trượt bánh xe với mặt đường nằm trong giới hạn cho phép nhằm hạn chế độ trượt bánh xe của xe.
Cấu trúc hệ thống phanh ABS
Hệ thống phanh ABS bao gồm 4 bộ phận chính bao gồm:
- Cảm biến tốc độ: Có thể phát hiện tốc độ của bánh xe để xác định hiện tượng bánh xe bị “khóa” và gửi dữ liệu về hệ thống điều khiển cũng như bộ điều khiển điện tử trung tâm (ECU).
- Cảm biến giảm tốc: Có nhiệm vụ hỗ trợ hệ thống ABS trong việc giám sát độ trượt bánh xe, từ đó tự động thay đổi lượng dầu phanh ô tô phù hợp.
- Bộ truyền động phanh ABS : Bao gồm van điện tử, bộ tăng áp, mô tơ điện và bơm dầu. Có nhiệm vụ duy trì mức áp suất dầu tốt nhất tới từng xi lanh của phanh bánh xe và chống bó cứng phanh theo lệnh của bộ điều khiển ABS.
- Bộ điều khiển ABS: Trung tâm chính điều khiển hệ thống phanh, tiếp nhận và xử lý dữ liệu về tốc độ của từng bánh xe khi được truyền từ ECU. Từ đó ra lệnh cho bộ truyền động phanh thủy lực điều chỉnh việc cung cấp lượng dầu phù hợp để tránh hiện tượng xe bị kẹt.
Nguyên lý hoạt động của phanh ABS
Phanh ABS thường hoạt động dựa trên nguyên lý chống bó cứng phanh. Điều này có nghĩa là khi xe bắt đầu di chuyển, hệ thống chống bó cứng phanh ABS sẽ khởi động tương ứng. Cảm biến tốc độ được lắp trên mỗi bánh xe sẽ bắt đầu theo dõi tốc độ bánh xe và gửi dữ liệu về ECU.
Khi ECU phát hiện một hoặc nhiều bánh xe đang di chuyển với tốc độ thấp hơn các bánh xe còn lại thì sẽ gửi tín hiệu về bộ điều khiển ABS. Từ đây, bộ điều khiển ABS sẽ xử lý dữ liệu và xác định tốc độ bánh xe để gửi thông tin đến cơ cấu chấp hành ABS nhằm đưa ra mức dầu phanh thích hợp thông qua van thủy lực và bơm. Ngoài ra, bộ điều khiển còn thiết lập sự cân bằng an toàn giữa đĩa và má phanh. Sự kết hợp này giúp giảm áp lực do đĩa tác dụng khi phanh xe, giúp bánh xe không bị “bó cứng” và gây nguy hiểm.
Tiếp đến, hệ thống ABS kích hoạt chế độ phanh tự động thông qua việc kết hợp nhấn nhả má phanh và dầu phanh với tần suất 15 lần/giây thay vì tác dụng lực mạnh liên tục lên 2 bộ phận này khiến bánh xe dễ bị quay. Cuối cùng, hệ thống điều khiển sẽ dựa vào dữ liệu cảm biến tốc độ và chuyển động của người lái để điều khiển lực phanh phù hợp nhất, đảm bảo sự cân bằng của thân xe và ổn định đường đi của xe khi xe di chuyển nhanh hay chậm.
Cách sử dụng phanh ABS trên ô tô
Mặc dù không cần phải điều khiển quá nhiều để hệ thống phanh ABS hoạt động. Tuy nhiên, chúng ta cần sử dụng đúng cách để các chức năng của công cụ này có thể phát huy hết những công dụng tuyệt vời của chúng. Cách sử dụng phanh ABS cụ thể như sau:
- Hệ thống phanh ABS được thiết kế để cảm nhận tốc độ bánh xe. Vì vậy, hệ thống này sẽ tự động kích hoạt khi người lái khởi động xe và đạp phanh.
- Để đảm bảo an toàn, bạn có thể kiểm tra tình trạng hoạt động của hệ thống phanh ABS thông qua đèn báo phanh được trang bị trên bảng đồng hồ của xe. Thông thường, đèn báo sẽ bật khi xe khởi động và tắt sau khi xe khởi động. Nếu đèn báo này vẫn sáng hoặc nhấp nháy liên tục thì xe của bạn đang gặp lỗi phanh ABS. Hãy đưa xe đến trung tâm kiểm định khi xe của bạn gặp phải tình trạng này.
- Tác dụng chính của phanh ABS là giúp xe kiểm soát được hướng lái khi phanh gấp, hạn chế hiện tượng trượt bánh của xe. Vì vậy, dù xe có phanh ABS thì bạn vẫn nên tuân thủ quy định như thông thường. Nên nhớ, hệ thống phanh ABS chỉ hỗ trợ phanh an toàn hơn, mang lại cảm giác lái yên tâm cho mọi người chứ không thể đảm bảo tránh hoàn toàn các tình huống khẩn cấp nguy hiểm.
- Khi hệ thống ABS hoạt động, hệ thống phanh sẽ nhấn và nhả liên tục. Vì vậy, khi phanh ABS hoạt động chúng ta thường có cảm giác xe bị rung. Đây là hiện tượng bình thường bạn không cần phải lo lắng.
Một số lưu ý khi sử dụng hệ thống phanh ABS trên ô tô
Có thể thấy, hệ thống chống bó cứng phanh ABS khi được tích hợp trên ô tô sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người dùng. Tuy nhiên, không có hệ thống nào có thể đảm bảo an ninh tuyệt đối. Quan trọng nhất, người lái xe phải có kỹ năng xử lý các tình huống khẩn cấp một cách an toàn nhất.
Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng hệ thống phanh ABS trên ô tô mà bạn có thể tham khảo
- Kiểm soát tốc độ và giữ khoảng cách an toàn.
- Mặc dù phanh ABS có cảm biến rất nhạy và chính xác. Tuy nhiên, khi vào cua, lực quán tính ít nhiều sẽ khiến xe có xu hướng bị văng ra ngoài. Vì vậy, bạn cần giữ tốc độ hợp lý khi di chuyển trên những đoạn đường có khúc cua và không tăng tốc khi vào cua.
Trên đây là những thông tin về phanh ABS là gì cũng như chức năng, cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống an toàn này. Hệ thống phanh an toàn ABS hiện nay đã được trang bị trên tất cả các xe Toyota.
